Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, αρθρίτιδα καλείται η φλεγμονή των αρθρώσεων του σώματος, που συνοδεύεται πολλές φορές από φθορά του αρθρικού χόνδρου. Ανάλογα με τα αίτια που την προκάλεσαν, η αρθρίτιδα χωρίζεται σε κατηγορίες, οι οποίες θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν παρακάτω. Τα συνήθη κλινικά χαρακτηριστικά οποιασδήποτε μορφής αρθρίτιδας είναι τα εξής:

• Πόνος
• Δυσκαμψία
• Οίδημα

Για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου θα αναφερθούν και θα αναλυθούν συνοπτικά ορισμένοι ανατομικοί όροι:

Άρθρωση: Ονομάζεται το σημείο στο σώμα του ανθρώπου, όπου έρχονται σε επαφή οι άκρες δύο οστών, με σκοπό κυρίως τη διευκόλυνση της κίνησης. Τα βασικά δομικά στοιχεία της άρθρωσης είναι: ο αρθρικός χόνδρος, το αρθρικό υγρό και ο αρθρικός θύλακος.

Αρθρικός χόνδρος: Αποτελεί τον ιστό που καλύπτει τις άκρες των οστών που έρχονται σε επαφή μέσα σε μια άρθρωση. Είναι λείος, σκληρός και με σχετικά μικρή ελαστικότητα, με χαρακτηριστικό άσπρο χρώμα. Πρόκειται για ιστό που δεν έχει αγγεία και νεύρα, ενώ λαμβάνει τα αναγκαία για τη «θρέψη» του συστατικά από το υποχόνδριο οστούν (το σπογγώδες οστούν που βρίσκεται κάτω από τον χόνδρο στην άκρη των οστών) και το αρθρικό υγρό. Ο αρθρικός χόνδρος χρησιμεύει στη διευκόλυνση των κινήσεων, αποτρέποντας την τριβή μεταξύ των οστών και προστατεύοντάς τα από τη φθορά. Επιπλέον έχει την ιδιότητα να δέχεται φορτία του σώματος και να απορροφά τους κραδασμούς.

Αρθρικός θύλακος: Είναι μια ανθεκτική μεμβράνη, η οποία περιβάλλει την άρθρωση. Προσομοιάζει με μικρό «σάκο», ο οποίος περιέχει το αρθρικό υγρό, λειτουργώντας, όπως και ο αρθρικός χόνδρος για τη διευκόλυνση των κινήσεων και την απορρόφηση των κραδασμών.

Αρθρικό υγρό: Πρόκειται για ένα σημαντικό συστατικό της άρθρωσης, το οποίο περιέχεται στον αρθρικό θύλακο. Μεταξύ άλλων χρησιμεύει στην τροφοδοσία του αρθρικού χόνδρου με θρεπτικά συστατικά.

 

Είδη αρθρίτιδας

 

Εκφυλιστική Αρθρίτιδα (ή οστεοαρθρίτιδα)

Καθημερινά οι αρθρώσεις του σώματος επιβαρύνονται, τόσο από το βάρος του σώματος, όσο και από την εκτέλεση διάφορων κινήσεων. Αυτό τις καθιστά επιρρεπείς σε τραυματισμούς, ή αλλοιώσεις εξαιτίας υπερβολικής χρήσης, λανθασμένης φόρτισης και μακρόχρονης καταπόνησης. Ο αρθρικός χόνδρος προστατεύει τα οστά σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, παρόλα αυτά με το πέρασμα των ετών, ή εξαιτίας άλλων παραγόντων μπορεί να φθαρεί. Η φθορά / καταστροφή του αρθρικού χόνδρου οδηγούν σε αύξηση της τριβής μεταξύ αρθρικών επιφανειών των οστών, πρόκληση προϊόντων φθοράς και τελικά φλεγμονή με οίδημα, πόνος, και μετά από χρόνια εξέλιξη σε παραμόρφωση της ανατομίας των αρθρώσεων.

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και το συχνότερο είδος αρθρίτιδας απ’ όλα: η οστεοαρθρίτιδα. Πρόκειται για μια προοδευτική εκφυλιστική νόσο των αρθρώσεων του σώματος, η οποία εξελίσσεται αργά σε μια πορεία με εξάρσεις και υφέσεις. Με αυτόν τον τρόπο ο αρθρικός χόνδρος οδηγείται σε σταδιακή αλλοίωση και εν τέλει πλήρη καταστροφή.

Η συχνότητα της οστεοαρθρίτιδας αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως το 75% των ανθρώπων άνω των 65 ετών πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα, ενώ οι περισσότεροι εξ’ αυτών δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα για μεγάλο χρονικό διάστημα και η αλλοίωση ανευρίσκεται σε τυχαίο ακτινολογικό έλεγχο της άρθρωσης.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας είναι κυρίως:

• Η ηλικία
• Ενδαρθρικός τραυματισμός (μαλακών μορίων: μηνίσκοι, σύνδεσμοι, ενδαρθρικό κάταγμα)
• Το σωματικό βάρος
• Το είδος της δραστηριότητας
• Η κληρονομικότητα

 

Θεραπεία εκφυλιστικής αρθρίτιδας

Η διάγνωση και η θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας γίνεται από Εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό. Η αρχική θεραπευτική προσέγγιση είναι συντηρητική. Ο Χειρουργός θα προτείνει στον ασθενή την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής ή/και σκευάσματα με ουσίες ενισχυτικές του αρθρικού χόνδρου (περιέχουν κυρίως χονδροϊτίνη, γλυκοζαμίνη, κολλαγόνο κ.ά.) με αμφίβολη δράση. Επιπλέον σημαντικό ρόλο στη συντηρητική θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας παίζει και η μεταβολή των καθημερινών δραστηριοτήτων του πάσχοντα και ελάττωση του σωματικού βάρους, με στόχο την αποφόρτιση της άρθρωσης.

Στην προσπάθεια ελέγχου του ρυθμού εξέλιξης της αρθρίτιδας (επιβράδυνση) έχουν θέση ενδαρθρικές εγχύσεις με:

• ουσίες ενίσχυσης του αρθρικού χόνδρου όπως το υαλουρονικό οξύ (πολυσακχαρίτης, αποτελεί φυσικό δομικό συστατικό της θεμέλιου ουσίας του χονδρικού ιστού) ή
• βιολογικά υλικά όπως το πλάσμα αίματος πλούσιο σε αιμοπετάλια (platelet rich plasma/PRP) και τα βλαστοκύτταρα (mesenchymal stem cells/ MSCs)

Σε περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα, η πάθηση θα πρέπει να αντιμετωπισθεί χειρουργικά. Η επέμβαση εκλογής σε περιπτώσεις προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας ονομάζεται ολική αρθροπλαστική και αφορά στην αντικατάσταση της άρθρωσης από ειδική μεταλλική πρόθεση.

Πρόκειται για μια εκ των πλέον επιτυχημένων χειρουργικών επεμβάσεων της σύγχρονης επανορθωτικής χειρουργικής, με στόχο την απαλλαγή του πάσχοντα από τους πόνους της οστεοαρθρίτιδας, την αποκατάσταση πλήρους εύρους κίνησης και τη συνολική βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.

 

Ειδικές Αρθρίτιδες

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα

Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη συστηματική αυτοάνοση νόσο, η οποία προσβάλει συνήθως τις αρθρώσεις του σώματος (κυρίως αρθρώσεις ποδιού, χεριού, γονάτων, σπονδυλικής στήλης). Οι ασθενείς που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα αντιμετωπίζουν πόνο, δυσκαμψία και οίδημα πολλαπλών αρθρώσεων (πολυαρθρίτιδα), που μπορεί να διαρκούν από μερικές ημέρες έως και μερικούς μήνες. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι η δεκατική πυρετική κίνηση, η απώλεια βάρους, οι μυαλγίες, η κόπωση και η ανορεξία.

Τα ακριβή αίτια της εμφάνισης της νόσου παραμένουν άγνωστα. Θεωρείται πιθανό να οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικών, περιβαλλοντικών και ορμονικών παραγόντων. Στατιστικά φαίνεται οι γυναίκες να εμφανίζουν τη νόσο σε πολύ μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τους άνδρες. Παρόλα αυτά δεν έχει βρεθεί ακόμη ο τρόπος με τον οποίο το φύλο ενδέχεται να επηρεάζει τη συχνότητα εμφάνισης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

 

Ουρική Αρθρίτιδα

Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια ιδιαίτερα συχνή μορφή αρθρίτιδας, η οποία ήταν γνωστή και με το όνομα «ποδάγρα». Όπως και οι προηγούμενες μορφές αρθρίτιδας, έτσι και η ουρική προκαλεί σημαντική έκπτωση στην ποιότητα ζωής, καθώς προκαλεί σημαντικό πόνο και επηρεάζει την κινητικότητα της άρθρωσης.

Ο συγκεκριμένος τύπος αρθρίτιδας σχετίζεται με την αυξημένη συγκέντρωση ουρικού οξέος στο αίμα, κατάσταση που ονομάζεται υπερουριχαιμία. Παρόλα αυτά άτομα, τα οποία έχουν εμφανίσει υπερουριχαιμία δεν είναι απαραίτητο να εμφανίσουν και ουρική αρθρίτιδα.

 

Εάν ο πόνος στις αρθρώσεις και ο περιορισμός κίνησης υποβαθμίζει σημαντικά και τη δική σας καθημερινότητα, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την Κλινική Ορθοπαιδικών Παθήσεων Orthobiology Surgery Center και τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δρ. Μιχάλη Ιωσηφίδη.