Ανατομία Σπονδυλικής Στήλης

Σπονδυλική στήλη καλείται ο σχηματισμός που αποτελείται από 33 οστά, τα οποία ονομάζονται σπόνδυλοι και τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο. Οι σπόνδυλοι έχουν ένα πρόσθιο τμήμα που λέγεται σώμα και ένα οπίσθιο τμήμα, που λέγεται πέταλο. Ανάμεσα στο σώμα και στο πέταλο υπάρχει ένα μικρό κενό του ονομάζεται τρήμα. Κατά την κάθετη τοποθέτηση των σπονδύλων τα κενά αυτά σχηματίζουν έναν σωλήνα, ο οποίος λέγεται «Σπονδυλικός Σωλήνας». Μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα διατρέχει προστατευμένος ο νωτιαίος μυελός, ο οποίος αποτελεί βασική μονάδα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

• Το ανώτατο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, ονομάζεται αυχενική μοίρα και αποτελείται από 7 αυχενικούς σπονδύλους.
• Το επόμενο τμήμα βρίσκεται στο άνω και μέσον της πλάτης και ονομάζεται θωρακική μοίρα. Αποτελείται από 12 θωρακικούς σπονδύλους, οι οποίοι σχηματίζουν αρθρώσεις με τις πλευρές.
• Κάτω από τη θωρακική μοίρα βρίσκεται η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, που αποτελείται από 5 οσφυϊκούς σπονδύλους, των οποίων το σώμα είναι μεγαλύτερο από το σώμα των προηγούμενων σπονδύλων.
• Στη συνέχεια 5 ενοποιημένοι -στους ενήλικες- σπόνδυλοι σχηματίζουν την ιερή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ή ιερό οστό.
• Τέλος στο κατώτατο μέρος της σπονδυλικής στήλης τέσσερις συνοστεωμένοι σπόνδυλοι αποτελούν τον κόκκυγα, ή κοκκυγική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.

Ισχυροί δεσμοί που ονομάζονται μεσοσπονδύλιοι δίσκοι συνδέουν τους σπονδύλους μεταξύ τους, επιτρέποντάς τους μία μικρή κίνηση, ενώ ταυτόχρονα απορροφούν τους κραδασμούς αποτρέποντας τυχόν τραυματισμούς.

Η δομή της σπονδυλικής στήλης επιτρέπει κάποιες πλάγιες ή πλευρικές κάμψεις και περιστροφή ή περιστροφικές κινήσεις κάμψης προς τα εμπρός (κάμψη) και προς τα πίσω (επέκταση). Αποτρέπει επίσης μεταφορικές κινήσεις μεταξύ των σπονδύλων.

 

Εκφυλιστικές Παθήσεις της Σπονδυλικής Στήλης

Εκφυλιστικές χαρακτηρίζονται οι παθήσεις, των οποίων η αιτιολογία είναι η προοδευτική φθορά της σπονδυλικής στήλης, λόγω ηλικίας, κληρονομικών παραγόντων, κακής στάσης σώματος, συνεχούς καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης λόγω επαγγέλματος ή συστηματικών νόσων.

Οι εκφυλιστικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης μπορούν να επηρεάσουν σχεδόν όλες τις δομές της:

Δίσκοι: Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι συνήθως αλλάζουν με την ηλικία. Μπορούν να καταρρεύσουν ελαφρά και να «στεγνώσουν», μια κατάσταση που ονομάζεται εκφυλιστική ασθένεια δίσκου. Ταυτοχρόνως υπάρχει η πιθανότητα να σπάσουν τα ινώδη εξωτερικά τους τμήματα επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο να προεξέχουν μερικοί από τους πυρήνες τους, οι οποίοι μοιάζουν με ζελέ. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται κήλη δίσκου.

Οστά και χόνδροι: Καθώς ο χόνδρος στις αρθρώσεις φθείρεται (εκφυλισμός), οι σπόνδυλοι ή οι οστικές δομές στο πίσω μέρος της σπονδυλικής στήλης μπορεί να «τρίβονται» μεταξύ τους. Η μηχανική τριβή μεταξύ των οστών αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία πόνου και δυσκαμψίας στην πλάτη και την οσφυϊκή χώρα.

Κατηγορίες εκφυλιστικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης.

Στένωση Σπονδυλικού Σωλήνα

Η στένωση μπορεί να συμπιέσει τη σπονδυλική στήλη ή τις ρίζες των νεύρων και μπορεί να οδηγήσει σε μυελοπάθεια ή νευρογενή διαλείπουσα χωλότητα («πόνος στα ισχία και μηρούς κυρίως μετά από βαδιση κάποιας απόστασης και ανάγκη για κάθισμα για να συνεχίσεις»).

Αρθρίτιδα

Κοινή φλεγμονή που προκαλεί πόνο και δυσκαμψία. Ο συνηθέστερος τύπος είναι η οστεοαρθρίτιδα, η οποία συμβαίνει όταν ο χόνδρος μεταξύ των αποφυσιακών αρθρώσεων (μικρές αρθρώσεις που στηρίζουν τον έναν σπόνδυλο πάνω στον άλλο στο πίσω τμήμα τους-facets) φθείρεται. Η μηχανική τριβή προκαλεί μια φλεγμονώδη αντίδραση στην πάσχουσα περιοχή, ενώ ταυτοχρόνως εμφανίζονται οστεόφυτα (οστικές προεκβολές πέριξ των σπονδύλων και των αποφυσιακών αρθρώσεων).

Παθήσεις στις ρίζες των νεύρων

Οι δίσκοι με κήλες, τα οστεόφυτα και οι παχυνόμενοι σύνδεσμοι μπορούν να αποτελέσουν αίτια συμπίεσης του νωτιαίου μυελού και των ριζών των νεύρων. Η πίεση μιας νευρικής ρίζας κατά την έξοδό της από το σπονδυλικό σωλήνα προκαλεί πόνο, αδυναμία και μούδιασμα της περιοχής που επηρεάζεται, όπως για παράδειγμα στα χέρια και στα πόδια.

Μυελοπάθεια

Ορίζεται ως η μείωση της ικανότητας του νωτιαίου μυελού να στέλνει σήματα μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος.

Παραμόρφωση Σπονδυλικής Στήλης και Σκολίωση Ενηλίκων

Προκαλεί σημαντικές μορφολογικές και βιολογικές μεταβολές, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την κίνηση και τη στάση του σώματος. Συνήθως προκαλείται σοβαρή δυσκαμψία και αλλοιώσεις του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Με τον όρο παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης εννοούμε:

• Σκολίωση
• Κύφωση
• Σπονδυλόλυση – Σπονδυλολίσθηση

 

Κακώσεις της Σπονδυλικής Στήλης:

Αποτελεί μία από τις πιο επικίνδυνες κατηγορίες κακώσεων του σκελετού του ανθρώπου. Μία κάκωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές και παραμορφώσεις του σκελετού. Ανάλογα με το μηχανισμό και την ένταση της κάκωσης μπορεί να εμφανιστούν εξαρθρήματα και κατάγματα στους σπονδύλους, ρήξη μεσοσπονδύλιου δίσκου, κακώσεις σε νεύρα και αγγεία που υπάρχουν στο νωτιαίο μυελό.

 

Λοιμώξεις της Σπονδυλικής Στήλης

Διακρίνονται σε βακτηριακές και μη βακτηριακές λοιμώξεις. Συνήθως εμφανίζονται σε ανοσοκατεσταλμένους και ηλικιωμένους ασθενείς και αντιμετωπίζονται αρχικά συντηρητικά με επιθετική φαρμακευτική αγωγή και στη συνέχεια με χειρουργική θεραπεία σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής.

 

Νεοπλασματικές Παθήσεις της Σπονδυλικής Στήλης

Μετά τον πνεύμονα και το ήπαρ ο σκελετός αποτελεί την τρίτη σε συχνότητα εστία των μεταστατικών όγκων. Ανάλογα με το στάδιο και την επιθετικότητα του όγκου προκαλείται σημαντική αστάθεια, πόνος και νευρολογική ανεπάρκεια. Η αντιμετώπιση των όγκων της σπονδυλικής στήλης γίνεται χειρουργικά και συχνά συνδυάζεται με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

 

Ρευματικές Παθήσεις της Σπονδυλικής Στήλης

Επιφέρουν χρόνιο πόνο και οίδημα, ενώ προκαλούν σημαντικές νευρολογικές διαταραχές στα άνω και κάτω άκρα, ή έντονη δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης.

Ρευματοειδής Σπονδυλίτιδα

Προσβάλει σε μεγαλύτερη συχνότητα τις γυναίκες απ’ ότι τους άνδρες και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αστάθεια στην ινιοαυχενική περιοχή της σπονδυλικής στήλης.

Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα

Πρόκειται για χρόνια φλεγμονώδη νόσο, η οποία εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε νέους άνδρες κάτω των 25 ετών και προκαλεί έντονο πόνο και δυσκαμψία στη σπονδυλική στήλη.

 

Αντιμετώπιση των παθήσεων της Σπονδυλικής Στήλης

Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι παράγοντες, οι οποίοι οδηγούν στη χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης. Σε γενικές γραμμές η πλειονότητα των εκφυλιστικών παθήσεων αντιμετωπίζεται συντηρητικά με φαρμακευτική αγωγή.

Οι ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι:

• Επίμονος πόνος στα άκρα παρά τη συντηρητική θεραπεία.
• Παράλυση στα πόδια ή μούδιασμα στα γεννητικά όργανα, λόγω πίεσης των νευρικών ριζών
• Παράλυση σε χέρια και πόδια

Για οποιοδήποτε πρόβλημα στη σπονδυλική στήλη μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Κλινική Ορθοπαιδικών παθήσεων OrthoBiology Surgery Center τηλεφωνικά και κλείστε το διαγνωστικό σας ραντεβού για αξιολόγηση των συμπτωμάτων και προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος.