Ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η επέμβαση κατά την οποία γίνεται αντικατάσταση της άρθρωσης του γόνατος με μεταλλικά και πλαστικά εμφυτεύματα

H άρθρωση του γόνατος

To γόνατο αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αρθρώσεις στο ανθρώπινο σώμα, η οποία συμμετέχει στη στήριξη, αλλά και στην εκτέλεση των σημαντικότερων κινήσεων του σώματος. Η βάδιση, το τρέξιμο, η άνοδος σκαλοπατιών, ακόμα και η στάση ανάπαυσης ορισμένες φορές ασκούν μικρή ή μεγάλη πίεση στην άρθρωση του γόνατος.

Στο γόνατο, το οστό του μηρού (μηριαίο), η επιγονατίδα, και η κνήμη συνδέονται μεταξύ τους. Η αλληλεπίδραση οστών, μυών, τενόντων και συνδέσμων σχηματίζει μια πολύπλοκη και δυνατή άρθρωση.

 

Ο αρθρικός χόνδρος

Ο αρθρικός ή υαλώδης χόνδρος είναι ένας πολύπλοκος ιστός του σώματος, ο οποίος αποτελείται κυρίως από νερό, χονδροκύτταρα και ελαστικές ίνες κολλαγόνου.  Ο ρόλος του είναι η προστασία των επιφανειών των οστών στις αρθρώσεις. Πολύ απλά θα λέγαμε πως ο αρθρικός χόνδρος αποτελεί ένα είδος αμορτισέρ για την άρθρωση. Λειτουργεί προστατευτικά για τα οστά απορροφώντας τους κραδασμούς και ελέγχοντας τις φορτίσεις κατά τις καθημερινές κινήσεις.

Οι τραυματισμοί του αρθρικού χόνδρου είναι αποτέλεσμα είτε προοδευτικής εκφύλισης, είτε κάποιας κάκωσης που μπορεί να έχει υποστεί. Επειδή όμως το σημείο αυτό δεν διαθέτει αιμάτωση, ο οργανισμός αδυνατεί να αποκαταστήσει μόνος του οποιαδήποτε βλάβη. Συνεπώς τραυματισμοί και εκφυλιστικές βλάβες στον αρθρικό χόνδρο, πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα, προς αποφυγή επέκτασης της βλάβης και καταστροφή της άρθρωσης.

 

Οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Όταν η εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου από τραυματισμό ή υπέρχρηση επεκτείνεται με το πέρασμα του χρόνου αναφερόμαστε πλέον σε οστεοαρθρίτιδα. Σε περιπτώσεις αρθρίτιδας ο χόνδρος προοδευτικά χάνει την ικανότητά του να προστατεύει τις επιφάνειες των αρθρώσεων διευκολύνοντας τη μεταξύ τους ολίσθηση. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλούνται τριβές μεταξύ των οστών κατά τις κινήσεις, γεγονός που φθείρει παραπάνω τις επιφάνειές τους. Με αυτόν τον τρόπο οι αρθρικές επιφάνειες αλλοιώνονται και σταδιακά παραμορφώνονται, δημιουργώντας συχνά οστικές προεξοχές (οστεόφυτα).

 

Στα συχνότερα αίτια της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνονται:

• Το αυξημένο σωματικό βάρος
• Η βαριά σωματική δραστηριότητα
• Η προχωρημένη ηλικία
• Προβλήματα στη δομή της άρθρωσης (διαταραχή του άξονα της άρθρωσης)
• Κάποιος τραυματισμός
• Φλεγμονώδεις νόσοι των αρθρώσεων

Συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας

Το κύριο σύμπτωμα της οστεοαρθρίτιδας είναι ο πόνος και η δυσκαμψία, τα οποία σταδιακά εντείνονται καθιστώντας δύσκολη την εκτέλεση απλών κινήσεων.

Ανάλογα με την επέκταση της βλάβης ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός θα αποφασίσει ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης.

Η Αναγεννητική Ιατρική με τις βιολογικές θεραπείες μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή λύση. Θεραπείες με PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) και βλαστοκύτταρα προτιμώνται συχνά, ως συντηρητική αντιμετώπιση της βλάβης, με στόχο την απάλυνση των συμπτωμάτων και την καθυστέρηση της εξέλιξης της. Σε περίπτωση όμως που η βλάβη είναι εκτεταμένη και οι συντηρητικές θεραπείες αποδειχθούν αναποτελεσματικές κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση της βλάβης με αρθροπλαστική γόνατος.

Αρθροπλαστική γόνατος

Αρθροπλαστική γόνατος ονομάζεται η επέμβαση αντικατάστασης της φθαρμένης άρθρωσης του γόνατος, από ειδικά μεταλλικά προθέματα. Στόχος της επέμβασης είναι η ανακούφιση του ασθενούς από τα έντονα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας και η αποκατάσταση της κινητικότητας του γόνατος χωρίς περιορισμούς, ώστε ο ασθενής να επανέλθει σε μια φυσιολογική καθημερινότητα.

Αποτελεί μία από τις πιο επιτυχημένες χειρουργικές διαδικασίες του αιώνα μας. Αυτό συμβαίνει αφενός εξαιτίας του μεγάλου ποσοστού των ασθενών που υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα και αφετέρου λόγω του υψηλού ποσοστού επιτυχίας της επέμβασης.

Πώς πραγματοποιείται η αρθροπλαστική γόνατος;

Στην αρχή πραγματοποιείται μια τομή στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και αφαιρούνται προσεκτικά οι φθαρμένες αρθρικές επιφάνειες. Σε αυτό το στάδιο προετοιμάζονται κατάλληλα τα οστά του μηρού της επιγονατίδας και της κνήμης . Στη συνέχεια τοποθετούνται τα ειδικά υλικά αντικατάστασης των επιφανειών της άρθρωσης, τα οποία στερεώνονται στα οστά με χρήση ενός ειδικού υλικού (συνθετικού οστικού τσιμέντου). Μεταξύ του οστού και των προθέσεων παρεμβάλλεται ένα ειδικό πολυαιθυλένιο (βιολογικό πλαστικό), το οποίο απορροφά τα φορτία και τους κραδασμούς του γόνατος.

Η μέση διάρκεια της επέμβασης είναι 1-2 ώρες, ενώ πραγματοποιείται υπό γενική, αλλά και τοπική αναισθησία, κατά περίπτωση.

Μετεγχειρητική αποκατάσταση

Η κινητοποίηση του ασθενούς είναι σχεδόν άμεση την ίδια κιόλας ημέρα του χειρουργείο και η διάρκεια νοσηλείας του στο νοσοκομείο δεν ξεπερνά τις 3 ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους την επόμενη κιόλας ημέρα, με ένα ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπειών, το οποίο θα βοηθήσει στην ταχύτερη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες.

Η επιστροφή στην εργασία είναι δυνατή σε σύντομο χρονικό διάστημα, ανάλογα με τη φύση της. Για χειρωνακτικές εργασίες ο μέσος χρόνος επιστροφής κυμαίνεται μεταξύ 1,5 – 2 μηνών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία και την αποτελεσματικότητα της αρθροπλαστικής γόνατος επικοινωνήστε με τον Ειδικό Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δρ. Μιχάλη Ιωσηφίδη, Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Πρόεδρο του Δ.Σ της Ελληνικής Εταιρίας Αρθροσκοπικής Χειρουργικής Γόνατος & Αθλητικών Κακώσεων «Γεώργιος Νούλης» και Πρόεδρο της Ορθοπαιδικής και Τραυματολογικής Εταιρείας Μακεδονίας και Θράκης.