Οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί

Οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί αποτελούν ένα από τα πιο κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν άτομα κάθε ηλικίας που ασχολούνται με την άσκηση, είτε σε ερασιτεχνικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Πρόκειται για κακώσεις που επηρεάζουν κυρίως το μυοσκελετικό σύστημα. Οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί μπορεί να προκύψουν από υπερβολική καταπόνηση, απότομες κινήσεις ή ανεπαρκή  προθέρμανση.

Η σωστή ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη διατήρηση της σωματικής ευεξίας και της αθλητικής απόδοσης.

Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί;

Οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες: τους οξείς τραυματισμούς και τους χρόνιους τραυματισμούς ή σύνδρομα υπέρχρησης.

Οι οξείς τραυματισμοί προκύπτουν αιφνίδια, ως αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου τραυματικού γεγονότος κατά τη διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας, όταν οι δυνάμεις που ασκούνται υπερβαίνουν τα φυσιολογικά όρια αντοχής των ιστών. Συνήθως προκαλούνται από απότομες κινήσεις, πτώσεις ή συγκρούσεις και συνοδεύονται από άμεσο και έντονο πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και δυσκολία στην κίνηση του τραυματισμένου μέλους.

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται:

• τα κατάγματα.
• τα διαστρέμματα αστραγάλου.
• τα εξαρθρήματα ώμου.
• οι ρήξεις μηνίσκου.
• οι ρήξεις πρόσθιου χιαστού και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου.
• οι μυϊκές θλάσεις.

Αντίθετα, οι χρόνιοι τραυματισμοί ή τραυματισμοί υπέρχρησης αναπτύσσονται σταδιακά, λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης και μικροτραυματισμών στους ιστούς. Αφορούν περίπου το 45% των αθλητικών κακώσεων και συνδέονται με φλεγμονώδεις ή εκφυλιστικές αλλοιώσεις στους τένοντες, τους μύες ή τα οστά.  Ο πόνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι συνήθως ήπιος στην αρχή και επιδεινώνεται σταδιακά με την κίνηση.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν:

• οι τενοντοπάθειες.
• η επικονδυλίτιδα αγκώνα (αγκώνας του τενίστα).
• η χονδροπάθεια επιγονατίδας.
• τα κατάγματα κόπωσης.
• η περιοστίτιδα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι χρόνιοι τραυματισμοί αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης οξέων κακώσεων, ενώ οι οξείες κακώσεις μπορεί να εξελιχθούν σε χρόνιες αν δεν αντιμετωπιστούν σωστά, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση στη διάγνωση και αποκατάσταση.

Παράγοντες πρόκλησης των συχνότερων αθλητικών τραυματισμών

Οι αθλητικοί τραυματισμοί αποτελούν το αποτέλεσμα πολύπλοκης αλληλεπίδρασης παραγόντων κινδύνου. Η αναγνώριση και κατανόηση αυτών των παραμέτρων είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη, τη μείωση της συχνότητας και τη βελτίωση της αποκατάστασης των κακώσεων σε αθλητές κάθε ηλικίας και επιπέδου.

Ανατομικοί, Λειτουργικοί και Ατομικοί

Αναφέρονται σε εσωτερικά χαρακτηριστικά του οργανισμού και της εμβιομηχανικής λειτουργίας του σώματος:

• Μυϊκές ανισορροπίες.
• Μειωμένη ευλυγισία και περιορισμένο εύρος κίνησης.
• Λανθασμένα εμβιομηχανικά πρότυπα κίνησης κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως το τρέξιμο, το άλμα ή η προσγείωση.
• Προχωρημένη ηλικία: η προοδευτική μείωση της ελαστικότητας των ιστών επιβραδύνει την αποκατάσταση.
• Ιστορικό προηγούμενων τραυματισμών, το οποίο αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα υποτροπής.
• Διατροφικές ελλείψεις, όπως χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, ασβεστίου κ.ά.

Περιβαλλοντικοί και Προπονητικοί

Αφορούν εξωτερικές συνθήκες που επηρεάζουν άμεσα το αθλητικό περιβάλλον:

• Είδος αθλήματος:  τα αθλήματα επαφής (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χάντμπολ) παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα τραυματισμών λόγω συγκρούσεων.
• Κατάσταση αγωνιστικού χώρου: οι σκληρές ή τεχνητές επιφάνειες επιβαρύνουν τις αρθρώσεις και αυξάνουν τις πιθανότητες τραυματισμών.
• Εξοπλισμός και υπόδηση: ακατάλληλα παπούτσια ή προστατευτικός εξοπλισμός κακής ποιότητας αποτελούν συνήθη αίτια τραυματισμών.
• Προπονητικός σχεδιασμός: η απότομη αύξηση της έντασης ή της διάρκειας της άσκησης χωρίς τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής επιβαρύνει σημαντικά το μυοσκελετικό σύστημα.

Πώς αντιμετωπίζονται οι συχνότεροι αθλητικοί τραυματισμοί;

Η αντιμετώπιση των οξέων και χρόνιων αθλητικών τραυματισμών απαιτεί εξατομικευμένη και πολυπαραγοντική προσέγγιση, με στόχο την αποκατάσταση της λειτουργικότητας, την πρόληψη επιπλοκών και την ασφαλή επιστροφή του αθλητή στην άθληση.

 Σε περιπτώσεις οξέων τραυματισμών, η άμεση εφαρμογή των βασικών αρχών πρώτης αντιμετώπισης σύμφωνα με το πρωτόκολλο R.I.C.E. (Rest, Ice, Compression, Elevation) θεωρείται καθοριστικής σημασίας, καθώς συμβάλλει ουσιαστικά στη μείωση του οιδήματος και στον περιορισμό της φλεγμονώδους αντίδρασης των ιστών. Η αποφυγή θερμότητας και έντονου μασάζ τις πρώτες 48–72 ώρες προλαμβάνει την επιδείνωση των ιστικών βλαβών. Τέλος, η άμεση ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις καταγμάτων ή εξαρθρημάτων.

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τη χορήγηση αναλγητικών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), τα οποία μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδείκνυνται τοπικές ή ενέσιμες θεραπείες υπό ιατρική καθοδήγηση.

Η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει κομβικό ρόλο τόσο στη φάση ανάρρωσης όσο και στην πρόληψη τραυματισμών. Σε πιο σύνθετες ή εκτεταμένες κακώσεις, η χρήση σύγχρονων επεμβατικών μεθόδων, όπως η αρθροσκόπηση για τη διόρθωση ενδαρθρικών βλαβών ή η έγχυση αυξητικών παραγόντων (PRP) για την επιτάχυνση της επούλωσης, προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα. Σε σοβαρές ρήξεις μυών και τενόντων, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αποκατάσταση.

Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η πλήρης αποκατάσταση της κινητικότητας και διασφαλίζεται η ομαλή και ασφαλής επιστροφή του αθλητή στην αθλητική του δραστηριότητα.

Εάν αθλείστε και σας ταλαιπωρεί κάποιος αθλητικός τραυματισμός, ο   Δρ. Μιχάλης Ιωσηφίδης και οι επιστημονικοί συνεργάτες του στο Orthobiology Surgery Center βρίσκονται στη διάθεσή σας. Στο OrthobiologySurgery σχεδιάζονται εξατομικευμένα θεραπευτικά πλάνα βασισμένα στις πιο σύγχρονες θεραπείες ελάχιστης επεμβατικότητας. Η κλινική του Δρ. Ιωσηφίδη  είναι διαπιστευμένο Εκπαιδευτικό Κέντρο από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθλητικής Τραυματολογίας, και Αρθροσκόπησης (ESSKA), από τη διεθνή Εταιρεία Αρθροσκόπησης, και Ορθοπαιδικής Αθλητιατρικής (ISAKOS) και τη Διεθνή Εταιρεία Αναγέννησης του Χόνδρου και Διατήρησης των Αρθρώσεων (ICRS). Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.