Αποτελεί τον ιστό που καλύπτει τις άκρες των οστών που έρχονται σε επαφή μέσα σε μια άρθρωση. Είναι λείος, σκληρός και με σχετικά μικρή ελαστικότητα, με χαρακτηριστικό άσπρο χρώμα. Πρόκειται για ιστό που δεν έχει αγγεία και νεύρα, ενώ λαμβάνει τα αναγκαία για τη «θρέψη» του συστατικά από το υποχόνδριο οστούν (το σπογγώδες οστούν που βρίσκεται κάτω από τον χόνδρο στην άκρη των οστών) και το αρθρικό υγρό. Ο αρθρικός χόνδρος χρησιμεύει στη διευκόλυνση των κινήσεων, αποτρέποντας την τριβή μεταξύ των οστών προστατεύοντάς τα από τη φθορά. Επιπλέον έχει την ιδιότητα να δέχεται φορτία του σώματος και να απορροφά τους κραδασμούς.
Υπάρχουν δύο είδη χόνδρου στο ανθρώπινο σώμα, ο αρθρικός χόνδρος ή αλλιώς υαλώδης και ο ινώδης χόνδρος. Από τα δύο αυτά είδη, ο αρθρικός είναι ο πιο ανθεκτικός. Αυτός είναι και ο λόγος που το συγκεκριμένο είδος χόνδρου βρίσκεται στις αρθρώσεις μας.
Ο αρθρικός χόνδρος αποτελείται από χονδροκύτταρα και τη λεγόμενη θεμέλια ουσία. Αυτή συντίθεται κυρίως από νερό, σε ποσοστό 70 – 80%. Μέσα στη θεμέλια ουσία παρεμβάλλονται σε ειδικές κοιλότητες τα χονδροκύτταρα, τα οποία συνθέτουν και εκκρίνουν την εξωκυττάρια ουσία.
Βασικά στοιχεία της σύστασης της θεμέλιας ουσίας είναι το κολλαγόνο, μόρια υαλουρονικού οξέος, πρωτεογλυκάνες, καθώς και μικρή ποσότητα γλυκοπρωτεϊνών.
Βάσει της διάταξης του κολλαγόνου και των χονδροκυττάρων, ο αρθρικός χόνδρος υποδιαρείται σε 4 ζώνες:
Επιφανειακή στοιβάδα: Βασικός ρόλος της συγκεκριμένης στοιβάδας είναι η ελεγχόμενη και ομαλή ολίσθηση των αρθρικών επιφανειών χωρίς τριβή.
Ενδιάμεση στοιβάδα: Μεταφέρει τις δυνάμεις τάσης από την επιφανειακή ζώνη στις βαθύτερες και τις μετατρέπει σε δυνάμεις συμπίεσης .
Εν τω βάθει στοιβάδα: Βοηθά στη μεταφορά του φορτίου στον υποχόνδριο ιστό
Ασβεστοποιημένη στοιβάδα: Πρόκειται για τη ζώνη μετάπτωσης από τον αρθρικό χόνδρο στον υποδόριο ιστό. Είναι μια στοιβάδα με χαμηλή μεταβολική δραστηριότητα.
Ένα από τα χαρακτηριστικά του αρθρικού χόνδρου είναι η απουσία αιμάτωσης. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει η δυνατότητα επούλωσης του χόνδρου έπειτα από κάποια βλάβη, τραυματισμό ή φυσική φθορά.
Οι φθορές του χόνδρου διαχωρίζονται σε εκφυλιστικές και τραυματικές.
Εκφυλιστικές ονομάζονται οι βλάβες, οι οποίες συμβαίνουν εξαιτίας της φυσιολογικής φθοράς που υφίσταται ο αρθρικός χόνδρος με την πάροδο των ετών.
Τραυματικές, ονομάζονται οι φθορές του αρθρικού χόνδρου, οι οποίες οφείλονται σε κάποιον τραυματισμό και μπορούν να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία.
Οστεοαρθρίτιδα ή αλλιώς εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων ονομάζεται η πάθηση, η οποία σχεδόν πάντα χαρακτηρίζεται από εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται τριβή μεταξύ των οστών και φλεγμονή της περιοχής.
Ανάλογα με τα αίτια που την προκάλεσαν, η οστεοαρθρίτιδα χωρίζεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή.
Πρωτοπαθής οστεοαρθρίτιδα: Πρόκειται για τις περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδας, για τις οποίες δεν υπάρχουν εμφανή αίτια. Η συγκεκριμένη μορφή οστεοαρθρίτιδας συχνά σχετίζεται με την ηλικία του ασθενούς. Γενετικοί παράγοντες φαίνεται επίσης ναι συμβάλλουν στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης μορφής οστεοαρθρίτιδας, καθώς θεωρείται πως γονιδιακές διαταραχές είναι υπεύθυνες για τη δομή και τη λειτουργία του αρθρικού χόνδρου. Οι διαταραχές αυτές οδηγούν προοδευτικά στην εκφύλιση και καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, με σοβαρές συνέπειες στη λειτουργία της άρθρωσης και την εμφάνιση της οστεοαρθρίτιδας.
Δευτεροπαθής οστεοαρθρίτιδα: Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου οφείλεται σε προϋπάρχουσες νόσους ή τραυματισμούς.
Συχνά αίτια δευτεροπαθούς οστεοαρθρίτιδας
Οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου είναι μη αναστρέψιμες, λόγω της απουσίας ικανότητας αυτοΐασής του. Αυτό σημαίνει πως και η οστεοαρθρίτιδα είναι μια πάθηση, η οποία δεν μπορεί να θεραπευτεί με τις κλασικές συντηρητικές μεθόδους. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής, οι φυσικοθεραπείες και οι τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής ( τροποποίηση δραστηριότητας, απώλεια βάρους) αποτελούν αποτελεσματικές μεθόδους ανακούφισης των συμπτωμάτων. Εξαιρετικά αποτελέσματα φαίνεται να έχουν οι σύγχρονες θεραπείες αναγεννητικής ιατρικής. Όλο και περισσότερο κυτταρικές θεραπείες με PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) και βλαστοκύτταρα προτιμώνται συχνά, ως συντηρητική αντιμετώπιση της βλάβης, με στόχο την απάλυνση των συμπτωμάτων και την ανακοπή της εξέλιξης της οστεοαρθρίτιδας.
Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, η οριστική θεραπεία της οστοεαρθρίτιδας είναι η χειρουργική επέμβαση, που ονομάζεται αρθροπλαστική. Κατά τη διάρκεια μιας αρθροπλαστικής, ο Ειδικός Ορθοπαιδικός Χειρουργός αντικαθιστά τις φθαρμένες επιφάνειες της άρθρωσης με ειδικές προθέσεις.
Εάν το παραπάνω κείμενο σας δημιούργησε απορίες ή αν αντιμετωπίζετε τα έντονα και δυσάρεστα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την Κλινική Ορθοπαιδικών Παθήσεων Οrthobiology Surgery Center και να αναζητήσετε λύση στο πρόβλημα που σας ταλαιπωρεί.
